Πέρσι, σε ηλικία 2 ετών, η Σοφία ξεκίνησε για πρώτη φορά «σχολείο» - πήγαινε σε ένα χώρο δημιουργικής απασχόλησης τρεις ώρες κάθε μέρα. Για πρώτη φορά άρχισε να δημιουργεί σχέσεις χωρίς τη δική μου παρέμβαση, ούτε καν παρουσία. Ήταν πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθώ πώς αυτές οι σχέσεις περνούσαν από διάφορα στάδια, από τη δυσπιστία στην περιέργεια, τον ενθουσιασμό και τελικά την αγάπη. Όταν, τον επόμενο Σεπτέμβρη, έπρεπε να αλλάξει σχολείο, η Σοφία στεναχωρήθηκε πολύ – για εβδομάδες μιλούσε για τη δασκάλα της από το παλιό της σχολείο και τα δύο πιο στενά της φιλαράκια. Στεναχωρήθηκα κι εγώ για λογαριασμό της. Για εκείνη, ήταν ο πρώτος αποχωρισμός. Για μένα, ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποιούσα ότι η εξουσία μου πάνω της είναι σχεδόν απόλυτη. Επιλέγω σχεδόν τα πάντα για εκείνη, ακόμα και τους φίλους της. Αν δεν επιδιώξω να κάνω κι εγώ παρέα με τις μαμάδες των φίλων που έχει η ίδια επιλέξει, τότε πιθανά δε θα τους ξαναδεί ποτέ ή όχι όσο συχνά θα ήθελε. Αντίθετα, μπορεί να της επιβά

Δεν ξέρω για το δικό σας τρίχρονο, πάντως για το δικό μου η μεγαλύτερη προσβολή που μπορείς να της κάνεις είναι να την αποκαλέσεις μικρή. Συχνά έρχεται από το σχολείο παραπονούμενη ότι κάποια παιδιά την είπαν «μπεμπάκι». Όταν τη φωνάζουμε χαϊδευτικά «μωρό μου», απαντάει θυμωμένα: «Δεν είμαι μωρό!» Και όταν την παινεύουμε πόσο μεγάλωσε, ρωτάει με αγωνία: «Άμα με δει η Κωνσταντίνα τώρα, τι θα πει;» [Σημείωση: η Κωνσταντίνα είναι κόρη φίλων 2,5 χρόνια μεγαλύτερη από τη Σοφία.] Τελευταία βέβαια το παιδάκι μου έχει αρχίσει να καλλιεργεί μια άλλη «αρετή», τη λεγόμενη «κουτοπονηριά». Έχει αρχίσει δηλαδή να καταλαβαίνει ότι σε κάποιες περιπτώσεις τη συμφέρει καλύτερα να είναι μικρή. Χαρακτηριστικό το παρακάτω περιστατικό. Ήμασταν οι τρεις μας στο αυτοκίνητο καθοδόν για το λιμάνι του Πειραιά – οι Χριστουγεννιάτικες διακοπές είχαν τελειώσει και επιστρέφαμε με το πλοίο στο Ηράκλειο. Σοφία: Που θα κοιμηθώ εγώ; Εγώ: Στο ένα κρεβάτι. Σοφία: Κι εσύ που θα κοιμηθείς; Εγώ: Στο

Η Σοφία έχει δύο νονούς, το Διονύση και την Πένη, και λατρεύει και τους δυο – και πώς να μην τους λατρεύει αφού είναι κι οι δυο καταπληκτικοί. Κάθε φορά που της φέρνει κάποιο δώρο ο ένας ή ο άλλος (παίρνει διπλά δώρα το άτιμο!), αυτό γίνεται το αγαπημένο της, για ένα διάστημα τουλάχιστον. Πριν από λίγο καιρό,  ο νονός Διονύσης της χάρισε ένα βαλιτσάκι με υλικά για χειροτεχνίες: διάφορα γκοφρέ χαρτιά, καθαριστικά πίπας, γλωσσοπίεστρα, φτερά, πούπουλα… Στην αρχή θεώρησα ότι ήταν μικρή για ένα τέτοιο δώρο και σκέφτηκα να της το κρύψω μέχρι να μεγαλώσει λιγάκι και το γλιτώσω από το ξεπουπούλιασμα. Αδύνατο όμως. Δεν αφήνει κανένα να το αγγίξει. Το αποκαλεί «μαγικό βαλιτσάκι»! Και φυσικά το έχει «ξεπουπουλιάσει»: τα υλικά μέσα έχουν εντελώς μπερδευτεί. Εκείνη όμως βρίσκει πάντα αυτό που θέλει για να φτιάξει χειροτεχνίες δικής της έμπνευσης, τις οποίες μετά κάνει δώρο σε μένα, στον μπαμπά της, στη γιαγιά της ή στις δασκάλες της. Οπότε, δικαιωματικά πια, το μαγικό βαλιτσάκι ανήκει μόνο σ